Akaryakıtta Çipli Dönem: 2025'te Zorunlu Hale Geliyor
Akaryakıtta Çipli Dönem: 2025'te Zorunlu Hale Geliyor
Türkiye, akaryakıt sektöründe dijitalleşme sürecinde önemli bir adım atarak Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS)'ni devreye alıyor. 1 Ocak 2025 itibarıyla yürürlüğe girecek bu sistemle, araçların benzin, motorin ve otogaz alımları sırasında plaka bilgileri otomatik olarak tanınacak ve manuel plaka girişi dönemi sona erecek. Bu yenilikle birlikte, işlemler daha hızlı, güvenli ve şeffaf bir şekilde gerçekleşecek.
UTTS Nedir ve Nasıl Çalışır?
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), araçların yakıt alım sürecini dijitalleştiren ve her adımı kayıt altına alan gelişmiş bir teknoloji sunuyor. Araçların depo kapaklarına entegre edilen çipler ve akaryakıt pompalarındaki okuyucular sayesinde araç plakaları otomatik olarak tanınıyor ve sisteme iletiliyor. Böylece manuel giriş ihtiyacı tamamen ortadan kalkıyor ve işlemler çok daha hızlı tamamlanıyor.
Çalışma Prensibi:
Araç akaryakıt istasyonuna geldiğinde çipli depo kapağıyla otomatik olarak tanımlanıyor. Sistem, aracın plaka ve yakıt türünü doğruluyor. Onay sürecinin ardından pompa tabancası aktif hale geliyor ve yakıt dolumu başlıyor. Tüm bilgiler otomatik olarak sisteme kaydediliyor ve ödeme işlemi elektronik ortamda gerçekleşiyor.
Yakıt Alımında Sorun Tespiti ve Çözüm Süreci
Çipli sistem, yalnızca hızlı ve güvenli bir yakıt alımı sunmakla kalmıyor, aynı zamanda yakıt alım geçmişini izleme ve sorun tespiti süreçlerinde de büyük kolaylık sağlıyor. Araç plakası, tarih, saat ve istasyon bilgileri sistemde anlık olarak saklandığı için, kullanıcıların yakıtla ilgili yaşadığı sorunlar kolayca incelenebiliyor.
Yakıtla ilgili herhangi bir sorun yaşandığında (örneğin yanlış yakıt dolumu, eksik yakıt teslimi veya kalitesiz yakıt şikayeti), kullanıcının son alım bilgilerine mobil uygulama veya web paneli üzerinden kolayca erişmesi mümkün oluyor. Yakıtın hangi istasyondan alındığı, hangi pompadan dolum yapıldığı ve işlemin saati gibi tüm detaylar kayıt altında tutuluyor. Bu sayede, istasyon yetkililerine doğrudan şikayet bildirimi yapılabiliyor.
Daha kapsamlı sorunlarda vergi daireleri ve denetim birimleri, sistem üzerinden doğrudan bilgi alarak resmi inceleme başlatabiliyor. Ayrıca, yakıtın tedarik zinciri de sistemde izlendiği için, düşük kaliteli veya sahte yakıtlar hızla tespit edilip piyasadan çekilebiliyor.
Avantajları Nelerdir?
Bu yeni sistemin sunduğu birçok avantaj bulunuyor:
Vergi kaybını önleme, EPGİS açıklaması'nda da belirtildiği gibi, çipli sistem sayesinde hileli plaka kullanımı ve vergi kayıpları büyük ölçüde azaltılacak. Bu durum, devlet gelirlerinin artmasını ve kayıt dışı işlemlerin önlenmesini sağlayacak.
Manuel plaka girişine gerek kalmadan işlemler hızlanacak ve dolandırıcılık gibi durumların önüne geçilecek. Akaryakıt plaka tanıma sistemiyle araçlar kolayca tanımlanacak ve işlemler güvenli bir şekilde tamamlanacak.
Kayıt dışı işlemler otomatik olarak takip edileceği için, tedarik zincirindeki tüm işlemler şeffaf bir şekilde izlenecek. Kullanıcılar yakıt dolum geçmişlerini diledikleri zaman mobil uygulama veya web paneli üzerinden görüntüleyebilecek. Bu özellik, bireysel araç sahipleri kadar kurumsal filo sahiplerine de büyük kolaylık sunuyor.
Maliyetler ve Yükümlülükler
Araç Sahipleri İçin: Araçların depo dolum kapaklarına takılacak çiplerin maliyeti yaklaşık 1.810 TL + KDV olarak belirlenmiştir.
Akaryakıt İstasyonları İçin: Pompa tabancalarına entegre edilecek çip okuyucuların maliyeti ise yaklaşık 210.000 TL olarak hesaplanmaktadır.
Toplam Maliyet: Türkiye genelinde yaklaşık 23 milyon araç ve 12.458 akaryakıt istasyonu bulunduğu göz önüne alındığında, toplam maliyetin 84 milyar TL’yi bulabileceği öngörülmektedir.
Zorunluluk ve Geçiş Süreci
1 Ocak 2025: Vergi mükelleflerinin iş amaçlı kullandıkları araçlar için UTTS kullanımı zorunlu hale gelecek.
1 Temmuz 2025: Trafiğe yeni çıkacak tüm araçlar, kayıt ve tescil işlemlerini takip eden bir ay içinde UTTS’ye dahil olmak zorunda kalacak.